(odbiegający od przeciętności) [bieda, poglądy, prawica, rozwiązania] extreme w skrajnych przypadkach in extreme cases mieć skrajne poglądy to be extreme in one’s views być czyimś skrajnym przeciwieństwem to be somebody ’s exact opposite odrzucać skrajne wyniki to disregard extreme readings albo results popadać w skrajne

Bezpieczne przerywanie ciąży. Wprowadzimy uzależnione wyłącznie od decyzji kobiety prawo do przerwania ciąży do 12. tygodnia, a po 12. tygodniu ciąży – w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia kobiety albo ciężkich wad płodu. Nowoczesna antykoncepcja. Zapewnimy refundację nowoczesnej antykoncepcji, w tym tabletek „dzień po”. Równa reprezentacja. Wprowadzimy parytet płci w Radzie Ministrów, zarządach powiatów, zarządach województw, zarządach dzielnic Warszawy oraz zarządach i radach nadzorczych spółek samorządowych i Skarbu Państwa.

Zawiera spis wszystkich aktualnie zarejestrowanych partii politycznych oraz listy wybranych partii, koalicji i działających na zasadzie partii ugrupowań z przeszłości (a także aktualnie działających koalicji). Partie polityczne w Polsce – lista działających na terenie Polski partii i innych ugrupowań politycznych.

Żyjąc we współczesnym społeczeństwie, można szybko się zorientować, że Polacy mają problem ze zdefiniowaniem prawicy i lewicy. Jakie są różnice i główna założenia? Tak naprawdę mało kto umie odpowiedzieć na to pytanie i stąd ten i lewica to dzisiaj już bardzo uogólniony podział poglądów politycznych. Mimo tego nadal aktualny, dlatego podstawowa wiedza na temat prawicy i lewicy jest ważna do poznania bardziej szczegółowych podziałów takich jak skrajna prawica-lewica, centroprawica-lewica, centrum i jeszcze inne, bardziej szczegółowe podział urodził się dosyć dawno, bo w okresie rewolucji francuskiej. Na Zgromadzeniu Narodowym w 1789 zebrali się przedstawiciele wszystkich klas społecznych. Tak się złożyło, że po prawej stronie sali usiedli przedstawiciele szlachty, arystokracji i duchowieństwa, a po lewej politycy żądający przemian społecznych i politycznych. Na tej podstawie powstał podział na prawicę i lewicę używany do prawicoweMieszkam w kraju konserwatywnym i wartości takie jak tradycja, rodzina, religia, naród, własność prywatna są na pierwszym miejscu. Wszelkie próby zmiany tego spotykają się z dużą niechęcią, bo ludzie są przyzwyczajeni do swego i tak im dobrze. Nie tak, że wszyscy są równi. Jeden jest mądrzejszy, a drugi głupszy i tego nie da się ukryć. Panuje hierarchizacja, szacunkiem darzy się autorytety. Ważna jest religia. Własność prywatna to rzecz święta i nikt nie ma prawa wyciągać po nią rękę, państwowa władza jest ograniczona do minimum, bo ludzie sami wiedzą, czego chcą. Polityka socjalna rozwinięta jest na niskim poziomie. Nikt nie płaci przymusowego podatku na edukację, służbę zdrowia, emerytury itd. Ludzie sami decydują na co przeznaczają swoje pieniądze. Jeżeli nie zadbają odpowiednio o finanse i nie będą mieli w pewnym momencie na lekarze to ich problem. Biurokracja praktycznie żadna, bo ludzie nie potrzebują zakazów, nakazów, stosu papierów i przepisów. Wszystko jest proste i zrozumiałe. Młodzi chłopcy nie boją się wojska poborowego, bo takowego nie ma. Ci którzy chcą wstępują do zawodowej armii. Nikt nie uznaje "owijania w bawełnę", bo poprawność polityczna nie uchodzi. Ludzie w większości o poglądach konserwatywnych nie są zbytnio za Unią Europejską. Nie potrafią także zaakceptować ruchów homoseksualnych, czy feministycznych. Komunizm to najgorsze zło, które trzeba zwalczać na każdym lewicoweW kraju lewicowym wszyscy ludzie są równi. Ten z wykształceniem wyższym, czy podstawowym, stary, czy młody. Oni wszyscy są równi. Tak samo każdy z nich ma szanse na dobre zatrudnienie. Kapitalizm nie jest mile widziany. Gospodarka opiera się raczej na przemyśle i handlu państwowym. Większość instytucji jest państwowa i wspólna. Ludzie mają nieograniczoną wolność. Mogą robić na co mają ochotę pod warunkiem, że nie krzywdzą innych. Nie można dyskryminować mniejszości, które mają pełne prawo do swoich przekonań i poczynań, dlatego trzeba je chronić. Stąd istnieje poparcie homoseksualistów, feministek, aborcji itd. W wyniku tego Kościół jest raczej odsunięty na dalszy plan. Istnieje jako instytucja bez żadnego wpływu na to, co dzieje się w kraju. Bardzo rozwinięty jest system socjalny stąd również państwowa służba zdrowia, to - oczywiście - bardzo ogólny zarys, który ma na celu ukazanie zasadniczych różnic między konserwatystami a lewicą. Wielu spraw nie poruszyłem. Nie ma ludzi, czy partii o poglądach czysto prawicowych. Każdy z nas jest tylko człowiekiem, który ma różnorodne zapatrywania. Ciężko zgodzić się z częścią poglądów prawicowych, a resztę wyznawać na siłę, bo chce się być prawicowcem. Stąd wiele szczegółowych podziałów, o których była mowa na początku, czyli skrajna lewica-prawica, centroprawica itd. Jednak z drugiej strony można spokojnie określić, do których poglądów nam ofertyMateriały promocyjne partnera

Konserwatywny liberalizm, zwany także wolnościowym konserwatyzmem – pogląd będący połączeniem liberalizmu w gospodarce i konserwatyzmu w kwestiach społeczno-obyczajowych i politycznych, a także ustrojowych. Konserwatywni liberałowie uważają, że idee konserwatyzmu (poszanowanie tradycji) i liberalizmu (połączenie wolności z

Utarło się, że podział na prawicę i lewicę jest już nieaktualny i nie warto posługiwać się tymi kategoriami. Może na jakimś wyrafinowanym poziomie refleksji o polityce pojęcia te są zbyt ogólne, a nawet nieadekwatne do rzeczywistości – w jej głębszych warstwach. Niemniej w codziennej walce politycznej pojęcie lewicowości jest jak najbardziej użyteczne. Trzeba tylko wiedzieć, co się w nim mieści. Niestety, wielu polityków wykazuje się tak wielką ignorancją, że właściwie nie wiedzą, co to znaczy „lewica”, a w dodatku mylą tę własną niewiedzę z rzekomą niejednoznacznością i nieaktualnością samego terminu. Dlatego warto przypomnieć, co to znaczy mieć poglądy lewicowe. Przypomnieć zawłaszcza ludziom podającym się za lewicowców, bo i tacy często nie bardzo wiedzą, gdzie przebiegają granice między poglądami a stanowiskami politycznymi. Oto więc krótka ściąga dla kandydatów na lewicowców. Będąc człowiekiem lewicy, możesz mieć poglądy bardzo odmienne od wielu innych lewicowców. Bo lewica jest bardzo zróżnicowana. Możesz być komunistą, socjalistą albo socjaldemokratą, a nawet liberałem o dużej wrażliwości na kwestie socjalne. Możesz chwalić wolny rynek, promować spółdzielczość i drobną przedsiębiorczość albo domagać się nacjonalizacji przemysłu i zwalczać potęgę międzynarodowych koncernów. Możesz popierać państwo narodowe bądź uważać je za przeżytek. Możesz być entuzjastą NGO i ścisłej współpracy rządu z „trzecim sektorem” lub też skłaniać się ku wzmacnianiu agend rządowych i samorządowych. Możesz popierać regionalne, resortowe, a nawet prywatne kasy chorych albo scentralizowany NFZ. Możesz być za finasowaniem zdrowia z budżetu bądź ze specjalnych składek. Możesz cenić Unię Europejską albo patrzeć na nią z dużym sceptycyzmem. Możesz cenić bardziej demokrację bezpośrednią i ordynacje większościowe bądź opowiadać się raczej za rozwiązaniami proporcjonalnymi i reprezentacyjnymi. Możesz być za lub przeciw obowiązkowej służbie wojskowej, prywatnym szkołom, 500+ i wielu innym rzeczom. Ale musisz się zgadzać z następującymi poglądami: 1. Sprawiedliwie urządzone społeczeństwo musi być demokratyczne i musi szanować wolność każdego człowieka, a także różnorodność kultur, tożsamości, stylów życia i przekonań. Życie publiczne powinno opierać się na rzetelnej debacie, wzajemnym szacunku stron sporów i konfliktów, respekcie dla równości wszystkich ludzi, na tolerancji, transparencji i trosce o dobro wszystkich członków społeczeństwa – bez względu na ich tożsamość, pozycję materialną, płeć, wiek i inne różnice. W sprawiedliwym społeczeństwie przemoc, nietolerancja, dyskryminowanie kobiet, mniejszości etnicznych i innych uważane jest powszechnie za moralnie niedopuszczalne. Obowiązkiem polityków jest sprzeciwianie się niesprawiedliwości i dyskryminacji, a także praca na rzecz ideałów sprawiedliwości, równości i wolności, a tym samym budowanie sprawiedliwego społeczeństwa ludzi wolnych, równych, aktywnie i solidarnie troszczących się o wspólne dobro. 2. Sprawiedliwe państwo musi rządzić się prawem, minimalizować stosowanie przemocy, respektować równość i wolność obywateli oraz dbać o dobro wszystkich grup społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem grup pod jakimiś względami słabszych od innych i mających mniejsze szanse życiowe. Aby wolność i równość nie były abstrakcyjnymi ideałami, sprawiedliwe państwo prowadzi politykę społeczną zmierzającą do zwiększenia szans i możliwości rozwojowych uboższych warstw społecznych oraz mniejszości. Ważnym narzędziem takich polityk jest redystrybucja i zarządzanie środkami publicznymi w ogólności. Redystrybucja powinna mieć na uwadze redukowanie tego rodzaju nierówności materialnych, które utrwalają dominację społeczną i polityczną jednych grup kosztem innych. 3. Wzmocnienie podmiotowości jednostek i grup społecznych wymaga szeregu rozwiązań prawnych i instytucjonalnych w zakresie zasad zatrudniania i pracy, zrzeszania się obywateli w związki zawodowe i inne wolne stowarzyszenia, samorządności terytorialnej i zawodowej, prawa wyborczego. Państwo powinno wspierać aktywność społeczną obywateli, samorządność i procedury demokratyczne na wszystkich poziomach i we wszystkich obszarach życia publicznego, dając jednocześnie najlepszy przykład przestrzegania wysokich standardów praworządności, jawności i uczciwości instytucjonalnej. 4. Troska o równość i podmiotowość obywateli wymaga, aby państwo brało odpowiedzialność za dostęp całej młodzieży do edukacji, zapewniając bezpłatne szkolnictwo. 5. Troska o fundamentalne interesy życiowe obywateli wymaga, aby wszyscy obywatele mieli realny, a nie tylko formalny dostęp do świadczeń medycznych, pomocy policji i innych służb, do sądów, do transportu publicznego, a także szanse na urządzenie własnych gospodarstw domowych w samodzielnych mieszkaniach. Państwo musi dążyć do zapewnienia obywatelom tych dóbr i możliwości, nawet jeśli miałoby to nastąpić w dalekiej przyszłości. Obowiązkiem państwa jest również ochrona pracy, a więc prowadzenie polityki zwiększającej dostęp obywateli do rzetelnie opłacanej pracy oraz wzmacniającej pozycję pracowników w konfrontacji z zatrudniającymi tam, gdzie strona zatrudniająca dopuszcza się dyskryminacji i nadużyć. Ponadto państwo powinno troszczyć się o potrzeby dzieci i ich rodziców, zwłaszcza ułatwiając łączenie pracy z wychowaniem dzieci przez mężczyzn i kobiety. Zarówno w sferze pracy, jak i w sferze życia społecznego i publicznego państwo musi dokładać starań, aby prawa i realne możliwości obywateli nie były uzależnione od płci, pochodzenia społecznego i etnicznego, orientacji seksualnej, wyznania i innych czynników różnicujących. 6. Troska o szanse rozwojowe wszystkich obywateli oraz o możliwość przeżywania przez nich dobrego, pełnego i satysfakcjonującego życia wymaga od państwa wspierania kultury i ułatwiania dostępu obywateli do dóbr kultury. 7. Odpowiedzialność za los planety i przyrody krajowej stawia przed państwem zadanie ochrony środowiska naturalnego i zasobów – zarówno w ramach polityki wewnętrznej, jak i międzynarodowej. 8. Państwo musi brać na siebie zadania polityczne i materialne (infrastrukturalne), których nie można powierzyć innym podmiotom, zwłaszcza komercyjnym, z uwagi na ryzyko nierównego traktowania obywateli. Dlatego niezbędna jest kontrola i dominacja bądź przynajmniej regulacyjne uprzywilejowanie państwa w niektórych sektorach gospodarki, np. w energetyce, drogownictwie, eksploatacji zasobów. W sferze politycznej państwo musi brać na siebie rolę rozjemcy konfliktów społecznych oraz konfliktów wynikających z usiłowań jednoczesnej realizacji wartości trudnych do harmonijnego uzgodnienia, jak wolność i równość. 9. Zasoby terytorialne i przyrodnicze państwa powinny w jak największym stopniu stawać się sferą publiczną, dostępną na jednakowych zasadach dla wszystkich obywateli – z uwzględnieniem uwarunkowań ekologicznych. 10. Równe traktowanie wszystkich obywateli przez państwo wyklucza faworyzowanie bądź dyskryminowanie przez nie jakiejkolwiek grupy charakteryzującej się określoną ideologią bądź wyznaniem. Państwo powinno być neutralne światopoglądowo i religijnie, ograniczając się do promowania tych wartości, które stanowią jego rację bytu i podstawę systemu prawnego: wolność, równość, samorządność, niedyskryminowanie, demokratyzm, troska o słabszych i pokrzywdzonych.
Transparent Razem na Marszu Troski o Oszukanych w Warszawie, 20 listopada 2021. Lewica Razem ( Razem) – polska lewicowa partia polityczna. Została założona w maju 2015, a zarejestrowana w lipcu tego samego roku. Do czerwca 2019 działała jako Partia Razem . Przez ostatnie parę wieków powstało bardzo wiele ideologii społecznych, politycznych i ekonomicznych, które w mniejszy, bądź większy sposób oddziałują na nasze życie codzienne. Łatwo się pogubić w tym wszystkim, nie tylko ze względu na ich ilość, ale także na różnice występujące między nimi, które niekiedy są bardzo subtelne. Dodatkowy problem może stanowić brak edukacji społeczeństwa w tym zakresie, co powoduje, że nie zawsze wyborca jest świadomy na jaką ideologię, albo jaką jej kombinację oddaje głos. Rozpoczynając cykl artykułów na temat doktryn polityczno-ekonomicznych postaram się w prosty i przystępny sposób ułatwić ich identyfikację. Tradycyjny podział ideologiczny na lewicę i prawicę okazuje się dziś być niewystarczający. W czasie rewolucji francuskiej podczas Zgromadzenia Narodowego przedstawiciele szlachty, arystokracji i duchowieństwa zasiadali po prawej stronie sali, zaś po lewej politycy żądający przemian społecznych i politycznych, w tym ograniczenia, czy nawet eliminacji roli religii w życiu społecznym oraz wprowadzenia ustroju republikańskiego. Natomiast, prawica będąc wstrzemięźliwa w reformach społeczno-gospodarczych i politycznych, chciała utrzymać szacunek dla tradycji i istniejącej hierarchii. Takie ujęcie lewicy i prawicy w dzisiejszym świecie trzeba uznać za nieaktualne. Dziś często posługujemy się tzw. podziałem dwuosiowym, który wprowadza większe możliwości niż podział na monarchistów i rewolucjonistów. Przyjęło się, że ideologie i nurty polityczno-ekonomiczne dzieli oś gospodarcza (socjalizm vs. kapitalizm) i światopoglądowa (wolność vs. autorytarym). Oś poglądów gospodarczych z jednej strony reprezentuje głęboko kontrolowaną redystrybucję dóbr i usług z własności państwowej (socjalizm), a z drugiej przeciwnie – gospodarkę wolnorynkową opartą tylko na własności prywatnej (kapitalizm). Linia alternatywnie może definiować stopień ingerencji państwa w gospodarkę na zasadzie „etatyzm wolny rynek”. Oś światopoglądowa odwzorowuje reguły życia i ładu społecznego, w których na jednym jej końcu króluje kolektywizm (autorytet/totalitaryzm), a na drugim indywidualizm (wolność/anarchia), zatem określa również poglądy społeczne na linii „konserwatyzm liberalizm społeczny”. Taki podział wyróżnia cztery główne nurty ideologiczne, które „roboczo” na potrzeby artykułu określam następująco: Ideologie socjalistyczne Doktryny promują rozwiązania komunalne zarówno dla procesów społecznych, jak i gospodarczych. Rolą państwa jest regulacja gospodarki i zmniejszanie nierówności społecznej. W dużej części różne odłamy ideologii socjalistycznych zakładają możliwość występowania gospodarki mieszanej, czyli połączenia wolnego rynku i gospodarki państwowej, oraz państwo opiekuńcze (welfare). Zachęca się społeczeństwo do rozwiązań wspólnotowych (komunalnych), stosuje się gospodarczą redystrybucję oraz rozpowszechnianie wspólnych wartości w całym społeczeństwie przy pomocy demokracji i państwa. Fundamentami zasadami doktryn socjalistycznych jest częściowe lub całkowite odrzucenie kapitalizmu oraz promowanie idei sprawiedliwości społecznej. Popularne ideologie socjalistyczne: socjalizm, socjaldemokracja, komunizm, narodowy socjalizm Ideologie konserwatywne Różne odłamy konserwatyzmu będą dążyć do zachowania tradycyjnego porządku społecznego i gospodarczego oraz do utrzymania suwerenności państwa. Zwolennicy tych doktryn zwykle regulują procesy imigracyjne, pielęgnują wartości tradycyjne i postulują za posiadaniem silnej armii. Zadaniem rządu jest kontrola bezpieczeństwa i zarządzanie kulturą narodową. W kwestiach zaangażowania państwa w gospodarkę często pozostają sceptyczni. Fundamentami nurtów konserwatywnych są hasła obrony porządku społeczno-gospodarczego oraz zachowywania i umacniania tradycyjnych wartości, takich jak: religia, naród, państwo, rodzina, hierarchia, autorytet, własność prywatna. Popularne ideologie konserwatywne: konserwatyzm, neokonserwatyzm, tradycjonalizm, fundamentalizm Ideologie socjalliberalne Nurty ideologiczne zakładają utrzymanie indywidualnej wolności jednostki oraz zapewnienia programów społecznych dla osób potrzebujących. Realizacja założeń następuje poprzez redystrybucję, opodatkowanie i częściowy interwencjonizm. Celem doktryn jest odnalezienie równowagi między wolnością jednostki a sprawiedliwością społeczną, tak aby zapewnić minimum socjalne i wolność od biedy. W filozofii socjalliberalnej odnajdziemy hasła promujące multikulturalizm, świeckie państwo oraz współpracę międzynarodową. Zwolennicy nie zakładają angażowania się państwa w sprawy społeczne, niemniej jednak propagują czynny udział rządu w zwalczaniu dyskryminacji oraz zapewnienia równego traktowania. Popularne ideologie socjalliberalne: socjalizm demokratyczny, syndykalizm, anarchokomunizm Ideologie libertariańskie Główne idee opierają się na utrzymaniu wolności jako podstawowego dobra politycznego we wszystkich aspektach. Zwolennicy uważają się za zagorzałych obrońców wolności osobistej i gospodarczej. Szeroko ujęci libertarianie postulują za własnością prywatną i wolnym rynkiem. Rola państwa w założeniach odgrywa dużo mniejszą rolę niż w pozostałych ideologiach, ponieważ te funkcje regulowane są autonomicznie przez wolny rynek (społeczny porządek rynkowy). Wśród różnych odłamów odnajdziemy nurty zakładające całkowitą eliminację systemu politycznego, takie jak anarchia oraz te, które definiują rolę jako niezbędne minimum (państwo nocnego stróża). Fundamentami ideologii libertariańskich są: wolność osobista, indywidualizm, wolny rynek. Popularne ideologie libertariańskie: libertarianizm, minarchizm, anarchokapitalizm Powyższe cztery grupy doktryn polityczno-ekonomicznych zdecydowanie nie wyczerpują tematu i każda z nich wymaga głębszej analizy. Sprawę utrudnia fakt, że nurty mogą się częściowo przenikać tworząc nowe kombinacje, przez co niekiedy bardzo trudno jest wyznaczyć granicę, która jasno określi przynależność do danego zespołu ideologii. W ten sposób partie polityczne tworzą ugrupowania zrzeszające szerszy elektorat, co potencjalnie zapewnia lepszy wynik wyborczy. Jednocześnie takie rozwiązania powodują problemy wewnętrzne, a niekiedy nawet kompletny brak spójności programowej. W rezultacie duża część zrzeszeń staje się frakcjami „centrowymi” z naciskiem na „lewą”, bądź „prawą” stronę dając duże pole elastyczności politycznej. Z tego powodu nawet podstawowa znajomość doktryn polityczno-ekonomicznych ułatwia nam przekaz informacji, weryfikację głoszonego programu wyborczego i ideologii. Grafika poniżej przedstawia bardziej szczegółową propozycję prezentacji wybranych doktryn, których część omówię w kolejnych artykułach. Mimo wszystko należy pamiętać, że „nic nie jest tak trwałe jak tymczasowa polityka rządu” (Milton Friedman), dlatego tez pozostańmy świadomi i wyczuleni na to, co się dzieje wokół nas. Krzysztof Lipczyk
O nas. Chcemy, aby serwis NowaLewica.pl był stroną informacyjną. Jak sama nazwa wskazuje będziemy zajmować się polityką. Znajdziecie tu ciekawe artykuły, felietony, ciekawostki historyczne, sylwetki znanych osób oraz aktualności ze Świata polskiej i zagranicznego ruchu lewicowego. Oprócz tematów łatwych i przyjemnych nie będziemy
Stomping. zapytał(a) o 20:11 Gdzie na osi Lewica-Prawica umieściłbyś swoje poglądy polityczne? Cześć. Jestem ciekaw tego gdzie na osi Lewica-Prawica umieściłbyś swoje poglądy polityczne?. Oddaj swój głos, aby poznać wyniki ankiety lub zobacz wyniki Skrajna Lewica. Lewica. Centrolewica. Centrum. Centroprawica. Prawica. Skrajna Prawica. Zobacz inne ankiety 0 ocen | na tak 0% 0 0 Komentarze Shiya odpowiedział(a) o 14:09: Nigdzie, to zbyt ograniczone.

Trzecia Droga (pełna nazwa: Trzecia Droga Polska 2050 Szymona Hołowni – Polskie Stronnictwo Ludowe) – polska koalicja polityczna powołana na wybory parlamentarne w 2023, zawiązana przez Polskie Stronnictwo Ludowe i Polskę 2050 Szymona Hołowni o charakterze centrowym i chadecko - liberalnym. Celem koalicji jest stworzenie alternatywy

Podział na prawicę i lewicę wywodzi się z XVIII wieku z Francji, gdzie w Stanach Generalnych (późniejszym Zgromadzeniu Narodowym) po prawej stronie zasiadali konserwatywni przedstawiciele arystokracji i kleru, po lewej natomiast politycy kojarzący się z postulatami zmian co do ówczesnego porządku. Klasyfikacja ta utrwaliła się kreując wizję podziału na dwa główne nurty polityczne i jest powszechnie używana do dziś. Już w XVIII wieku jednak taki podział był sporym uproszczeniem. Obecnie takie prezentowanie różnic w opcjach politycznych nie dość, że zubaża postrzeganie polityki, to jeszcze stanowi często manipulację. David Nolan, jeden z założycieli amerykańskiej Partii Libertariańskiej, w 1969 roku przedstawił diagram dwuosiowy, porządkujący kwestię związaną z poglądami politycznymi oraz podziałem na lewicę, prawicę i centrum. Jedna z osi diagramu prezentuje zakres wolności (interwencjonizmu) w sferze obyczajowej (czyli w kwestiach takich jak np. wolność słowa), druga z osi – w sferze gospodarczej. Diagram dla lepszego zobrazowania różnic pomiędzy nurtami politycznymi, prezentuje się pod kątem czterdziestu pięciu stopni, jako kwadrat podzielony na cztery mniejsze pola. Lewica (lewe pole), to na diagramie obszar charakteryzujący się liberalizmem w sferze obyczajowej i interwencjonizm w sferze gospodarczej. Prawica (prawe pole) cechuje się interwencjonizmem w sferze obyczajowej i liberalizmem w sferze gospodarczej. Górne pole reprezentują poglądy zakładające liberalizm w sferze obyczajowej i gospodarczej, dolne zaś – interwencjonizm w obydwu tych sferach. Jako, że poglądy mieszczące się w środku tej wizualizacji może być trudno zaklasyfikować do jednego z tych czterech obszarów, często umieszcza się tam dodatkowe pole. Należy tutaj zaznaczyć, że diagram Nolana nie posiada skali. Nie da się jednoznacznie przypisać jakiegoś programu politycznego do dokładnego miejsca na diagramie. Ma on wyłącznie pomóc ogólnie zorientować opcję polityczną. Nie jest możliwe bowiem przypisanie poszczególnym założeniom politycznym konkretnych wartości punktowych czy procentowych w zakresie dawania lub odbierania wolności, tak by jakaś elementarna kwestia wolności gospodarczej miała odpowiedni stosunek do innej elementarnej wolności gospodarczej lub wolności obyczajowej. Przykładowo – jaką wartość miałby na osi swobód obyczajowych zakaz „obrażania uczuć religijnych”, jaką nakaz zapinania pasów w samochodach i jaką wartość – proporcjonalną na osi gospodarczej – miałby przy tym przymus odkładania składki emerytalnej? Nie da się tego określić, tym bardziej, że osie to odcinki a nie półproste. Są skończone – a więc każde dołożenie nowego kryterium, burzyłoby obydwie skale. Dlaczego upowszechniony w Polsce podział jednoosiowy jest zły? Stosując jedynie klasyfikację na prawicę i lewicę, pojawiają się trudności z klasyfikowaniem na przykład libertarianizmu, nazizmu i komunizmu. Wynikające z tego nieścisłości powodują, że taki podział wykorzystywany jest często do wypaczania obrazu polityki. Dobrym przykładem takich wypaczeń jest to jak klasyfikuje się NSDAP (nazizm). Politycy czy publicyści uważający się za prawicowych, określają nazizm jako ideologię lewicową – bo była socjalistyczna, ignorując sferę obyczajową. Lewicowi natomiast – jako ideologię prawicową, bo była konserwatywna, ignorując kwestie gospodarcze. Jedni i drudzy dokonują w ten sposób manipulacji, bo z racji, że nazizm jest powszechnie postrzegany jako zły – każda ze stron chce go wizerunkowo jak najbardziej oddalić od siebie i jak najmocniej przybliżyć do opozycji. W rzeczywistości zaś nazizm stanowi dolne centrum (wedle diagramu Nolana) – silnie interwencjonistyczne w sferze obyczajowej, jak i gospodarczej. Które partie w Polsce są w rzeczywistości lewicowe, a które prawicowe – albo raczej nie są takowymi, choć tak się określają? Najbardziej popularna obecnie partia, która określa się jako prawicowa – Prawo i Sprawiedliwość – prawicowa nie jest. Jest konserwatywna, ale zarówno w swoich postulatach jak i w działaniu, zakłada szeroki interwencjonizm gospodarczy i redystrybucję dóbr na dużą skalę. Optuje przykładowo za dużymi przywilejami socjalnymi dla rodzin oraz hojnym łożeniem państwowych pieniędzy na prywatne instytucje. Największą partią uznawaną za lewicową jest natomiast Sojusz Lewicy Demokratycznej. Jest to ugrupowanie socjalistyczne, ale niezbyt wiele z niego wypływa liberalizmu w sferze kulturowej. Partia ta zasłynęła bowiem z dość dużej uległości wobec Kościoła Katolickiego – godząc się między innymi na narzucenie Polsce konkordatu czy finansowanie przez państwo budowy Świątyni Opatrzności Bożej. Zarówno więc PiS, jak i SLD należałoby klasyfikować jako partie centrowe. Dlaczego tak często operuje się pojęciami „lewicy” i „prawicy” odnoście ludzi i ugrupowań, które nie mają takiego charakteru? Powodem jest po części zapewne utrwalenie przestarzałej klasyfikacji oraz skłonność do uproszczeń. Podział taki jednak przede wszystkim pomaga manipulować wyborcami. Jedna centrowa partia miałaby trudności z wyróżnieniem względem drugiej – która również jest centrowa i podobna w działaniu. Trudno byłoby też wzniecić niechęć do opozycji. Jeżeli jednak ugrupowanie siebie jak i opozycję klasyfikuje dwoma przeciwnymi terminami – jako prawicę i lewicę – tworzy od razu spory wizerunkowy kontrast. Dużo atrakcyjniejszy dla wyborcy będzie ktoś, kto mówi „jesteśmy całkowitym przeciwieństwem tamtych”, niż gdy powie „jesteśmy tacy sami jak tamci i jedyne co nas różni, to reprezentujący partię ludzie”. Dużo łatwiej będzie można też wzniecić antypatię do kogoś, kto reprezentuje przeciwne poglądy – nawet jeżeli to przeciwieństwo ogranicza się do samej nazwy. Skoro zaś łatwiej szerzyć niechęć do opozycji – to i łatwiej konsolidować własny elektorat oraz indukować społeczne podziały – jako, że „lewica” i „prawica” stają się granfalonami. Najbardziej ciekawy podział na diagramie Nolana nie przebiega na osi prawica-lewica, ale na osi pionowej. To tam znajdują się poglądy najbardziej wyważone jak i najbardziej skrajne – wedle których państwo ma dać obywatelowi nieograniczoną wolność (co w praktyce nie jest takie wolnościowe, bo daje jednemu wolność do zniewolenia drugiego), albo zakładające całkowite jej zniesienie. 3srWwZ.
  • 31f6kryo18.pages.dev/71
  • 31f6kryo18.pages.dev/194
  • 31f6kryo18.pages.dev/398
  • 31f6kryo18.pages.dev/335
  • 31f6kryo18.pages.dev/217
  • 31f6kryo18.pages.dev/310
  • 31f6kryo18.pages.dev/4
  • 31f6kryo18.pages.dev/83
  • 31f6kryo18.pages.dev/166

    • lewica a prawica poglądy